Sygnalizowaliśmy już we wcześniejszych wpisach (patrz: wpis "dyskryminacja a równe prawa pracowników"), iż nie każdy przypadek nierównego traktowania pracowników jest równy dyskryminacji. Powyższy wniosek wynika w szczególności z obecnego brzmienia art. 11(3), art. 18(3a) par.1 oraz art. 18(3a) par.2 Kodeksu pracy. Przepisy te wprowadzają na dzień dzisiejszy rozróżnienie na dwie grupy przyczyn dyskryminacji. Nie obejmują przy tym całości przyczyn nierównego traktowania w zatrudnieniu, o których mówić można w związku z art. 11(2) Kodeksu pracy, wprowadzającym nakaz równego traktowania pracowników w zatrudnieniu.
Pierwsza z w/w grup dotyczy nierównego traktowania ze względu na osobiste cechy pracowników niezwiązane zasadniczo z wykonywaną przez nich pracą (np. niepełnosprawność, rasę, religię). Kodeks przewiduje otwarty katalog tych przyczyn dyskryminacji (co oznacza, że wyliczenie kodeksowe ma w tym zakresie charakter przykładowy).
Inaczej jest w przypadku pracowników nierówno traktowanych ze względu na okoliczności związane bezpośrednio z ich zatrudnieniem. Na dzień dzisiejszy o dyskryminacji takich pracowników możemy mówić tylko gdy nierówne traktowanie w zatrudnieniu następuje ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy. Jeśli nierówne traktowanie następuje ze względu na inne przyczyny, mówić możemy jedynie o nierównym traktowaniu, nie o dyskryminacji.
Powyższe ma istotne znaczenie w zakresie rozkładu ciężaru dowodu, a także uprawnienia do dochodzenia odszkodowania przewidzianego w art. 18(3d) Kodeksu pracy. Pracownicy nierówno traktowani ze względu na przyczyny uznane za dyskryminujące są w tym zakresie w znacznie lepszym położeniu procesowym niż pracownicy traktowani nierówno ze względu na inne przyczyny.
W/w sztuczny podział na dwie różne grupy przyczyn dyskryminacji znieść ma (przynajmniej w zakresie implikacji procesowych z podziału tego wynikających) najnowszy prezydencki projekt nowelizacji Kodeksu pracy. Projekt ten zmierza do wykreślenia słów "a także bez względu na" zawartych w art. 11(3) i 18(3a) par.1 Kodeksu pracy. Ta drobna, wydawałoby się zmniana, pozwoli na uznanie, że katalog przyczyn dyskryminacyjnych związanych ściśle z wykonywaną pracą ma również charakter otwarty. Zmianę tę ocenić należy pozytywnie.
Powyższy projekt jest na dzień dzisiejszy jedynie prezydenckim projektem nowelizacji przepisów, czas pokaże jaki los napotka tę propozycję w Parlamencie. Ocenić należy jednakże, iż ewentualne pozytywne przeprowadzenie w/w projektu przez Parlament i wprowadzenie w życie zakładanej przez projekt nowelizacji Kodeksu pracy ułatwią dochodzenie roszczeń pracownikom nierówno traktowanym ze względu na przyczyny inne niż ich osobiste cechy.
Potrzebujesz wsparcia prawnego? Kliknij tutaj i zapoznaj się z naszą ofertą.
