Nie ma wątpliwości, że każdy pracodawca powinien przeciwdziałać mobbingowi. Na pytanie jak ma to robić najprościej będzie odpowiedzieć, że powinien czynić to skutecznie. Oczywiście taka odpowiedź jest odpowiedzią mocno wymijającą. Satysfakcjonującej odpowiedzi na nasze pytanie nie znajdziemy niestety także w przepisach prawa pracy, bo ustawodawca ograniczył się jedynie do jednozdaniowego nakazu przeciwdziałania mobbingowi. W niniejszym wpisie przybliżymy najczęściej stosowany w praktyce środek przeciwdziałania mobbingowi, jakim jest ustanowienie wewnętrznych przepisów antymobbingowych przez pracodawcę.
Przepisy antymobbingowe, przez niektórych nazywane także polityką antymobbingową, to zdecydowanie najczęściej stosowany przez pracodawców środek mający zapobiegać mobbingowi.
Należy zwrócić uwagę, że przepisy prawa powszechnie obowiązującego nie dają żadnych wskazówek jakie zapisy powinny się znaleźć w polityce antymobbingowej. Pracodawca przepisy antymobbingowe może ustanowić w odrębnym dokumencie, bądź też w treści regulaminu pracy. Zazwyczaj na samym początku przepisów antymobbingowych tworzy się słowniczek, w którym wskazuje się co oznaczają najważniejsze pojęcia takie jak „mobbing”, „mobber”, „przełożony” itp. Następnie pracodawca wskazuje na cel ustanowienia przepisów antymobbingowych, jakim jest przeciwdziałanie mobbingowi. W przepisach antymobbingowych bardzo często podkreśla się, że w miejscu pracy pracodawca dba o przestrzeganie zasad współżycia społecznego i nienaruszanie dóbr osobistych pracowników. Regułą jest, że pracodawca w przepisach antymobbingowych wprost zakazuje pracownikom stosowania mobbingu w miejscu pracy i wskazuje na kary jakie grożą za złamanie zakazu. Jednocześnie pracodawca nakazuje zgłaszanie pracownikom wszystkich przejawów mobbingu. W tym celu powołuje się specjalny organ, którego zadaniem jest rozpatrywanie zgłoszonych skarg dotyczących mobbingu. Po rozpoznaniu skargi i przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego powołany organ sporządza sprawozdanie, w którym przedstawia swoje stanowisko i proponuje pracodawcy stosowne rozwiązania. W przypadku stwierdzenia stosowania mobbingu, w zależności od stopnia jego uporczywości i długotrwałości, organ proponuje stosowną sankcję dla mobbera. Pracodawca nie jest co prawda związany stanowiskiem organu, który powołał do rozpatrywania skarg na stosowanie mobbingu, jednak jeśli zlekceważy jego zalecenia to w przyszłości może narazić się na zarzut, że nie przeciwdziałał mobbingowi.
Przepisy antymobbingowe są ważnym, ale nie jedynym elementem polityki antymobbingowej prowadzonej przez pracodawcę. Ich funkcjonowanie pozwala pracodawcy na podjęcie próby rozwiązania problemu, który powstał w miejscu pracy i związany jest z oskarżeniami o mobbing. Jeśli po analizie przeprowadzonej zgodnie z wewnętrzną procedurą okaże się, że mobbing był stosowany, to może to wskazywać na nieodpowiednie przeciwdziałanie temu zjawisku przez pracodawcę. W przypadku gdy pracodawca zareaguje szybko i zdecydowanie na wykryty mobbing, będzie mógł w sposób uprawniony podnosić, że przeciwdziałał mobbingowi.
Należy pamiętać, że nawet najlepiej sformułowane przepisy antymobbingowe nie uwolnią miejsca pracy od zjawiska mobbingu, jeśli pracownicy nie będą mieli choćby podstawowej wiedzy dotyczącej tego czym jest mobbing i w jaki sposób można mu zapobiegać. O innych sposobach zapobiegania mobbingowi napiszemy więcej w kolejnym wpisie.
Autor: radca prawny Michał Goliński | kancelaria prawna Poznań | mobbing, dyskryminacja, prawo pracy.
Potrzebujesz wsparcia prawnego? Kliknij tutaj i zapoznaj się z naszą ofertą.
