Odszkodowania za dyskryminację dochodzą nierzadko pracownicy, którzy z rozmaitych przyczyn rozstali się z własnej inicjatywy z pracodawcą. Bardzo często jednak sprawy dotyczące dyskryminacji w pracy wszczynane są przez pracowników, którzy zostali zwolnieni z pracy decyzją pracodawcy, a czasem nawet przez takich, którzy nadal pozostają w zatrudnieniu.
W pewnych sytuacjach zasadnym staje się pytanie: czy pracownik, który nie wypowiedział pracodawcy umowy o pracę z winy pracodawcy, względnie nie odwołał się do sądu pracy od wypowiedzenia złożonego przez pracodawcę może dochodzić odszkodowania za dyskryminację? To samo pytanie staje się tym bardziej aktualne w sytuacji, w której pracownik odwołał się od złożonego przez pracodawcę wypowiedzenia, a sąd pracy uznał odwołanie za nieuzasadnione. Przyjrzyjmy się uważnie każdej z w/w sytuacji.
Nie ma poważniejszych wątpliwości co do tego, że pracownik, który pozostaje w zatrudnieniu może wytoczyć przeciwko swemu aktualnemu pracodawcy sprawę o dyskryminację. Oczywistym jest bowiem, że dyskryminowanego pracownika nie można zmuszać do wypowiadania umowy niewłaściwie postępującemu pracodawcy, nie można też zamykać mu przy tym drogi sądowej pozwalającej na skuteczną walkę z dyskryminacją.
Wątpliwości mogą się pojawić natomiast w sytuacji, w której pracownik został zwolniony przez pracodawcę, nie odwołał się jednak od zwolnienia, a pomimo tego chce dochodzić roszczeń związanych z dyskryminacją. Wątpliwości stają się tym większe jeśli pracownik odwołał się od otrzymanego wypowiedzenia, a sąd pracy odwołanie oddalił, uznając, że pracodawca nie naruszył prawa wypowiadając stosunek pracy.
W ocenie niektórych składów sędziowskich, jeśli sąd pracy oddalił odwołanie pracownika od wypowiedzenia umowy o pracę złożonego przez pracodawcę, przesądził jednocześnie o tym, że wypowiedzenie umowy było zgodne z prawem, co oznacza również, iż pracownik taki nie był poddany dyskryminacji. Analogicznie, jeśli pracownik nie odwołał się od otrzymanego od pracodawcy wypowiedzenia, dał wyraz temu, że brak było podstaw do jego kwestionowania, a jednocześnie do podnoszenia zarzutu dyskryminacji.
Czy z powyższym stanowiskiem można się zgodzić? W naszej ocenie absolutnie nie można.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 lutego 2013 r., sygn. III PK 31/12 wskazał jednoznacznie, iż roszczenie o odszkodowanie za dyskryminację oraz roszczenia z tytułu wadliwego rozwiązania umowy o pracę mają charakter całkowicie niezależny od siebie i przysługują z tytułu odmiennych naruszeń prawa przez pracodawcę. Przepis art. 18(3d) Kodeksu pracy (umożliwiający dochodzenie odszkodowania za dyskryminację w pracy) nie przewiduje ponadto górnej granicy odszkodowawczej oraz umożliwia dochodzenie odszkodowania za szkody nie tylko na majątku pracownika, ale także na jego osobie (np. z tytułu naruszenia dóbr osobistych pracownika, pogorszenia jego stanu zdrowia). Ponadto możliwą jest sytuacja, w której wypowiedzenie umowy o pracę było zgodne z prawem, a niezależnie od tego usprawiedliwionymi są roszczenia pracownika z tytułu poddania go dyskryminacji. Nie da się ponadto pominąć okoliczności, iż warunkowanie możliwości dochodzenia odszkodowania za dyskryminację jednoczesnym bądź wcześniejszym złożeniem odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę prowadziłoby do niedopuszczalnego i nieuzasadnionego związania pracownika odpowiednio siedmiodniowym bądź czternastodniowym terminem zawitym przewidzianym dla złożenia odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę. Godziłoby to w słuszne prawa pracownika, gdyż przygotowanie powództwa o odszkodowanie za dyskryminację wymaga często znacznego nakładu czasu. Brak ponadto w kodeksie pracy podstawy prawnej do ograniczenia pracownika dochodzącego roszczenia odszkodowawczego za dyskryminację bardzo krótkim terminem przewidzianym dla złożenia odwołania od umowy o pracę.
Powyższe rozważania Sądu Najwyższego należy w pełni podzielić i stwierdzić, iż możliwości dochodzenia odszkodowania za dyskryminację nie można uzależniać od wystąpienia z odwołaniem od wypowiedzenia umowy o pracę.
Potrzebujesz wsparcia prawnego? Kliknij tutaj i zapoznaj się z naszą ofertą.